Aikido is een Japanse sport, en er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van Japanse termen. Het Japans is een taal met weinig tonen, en verschilt daarin sterk van het Chinees. De Japanse taal heeft een makkelijke en regelmatige uitspraak. Wel zijn veel homonymen (woorden die hetzelfde klinken maar een andere betekenis hebben) in het Japans.
Die betekenis wordt vaak duidelijk uit de context. Dit maakt het soms lastig voor beginners, maar het went vanzelf. Over het algemeen is de uitspraak erg regelmatig, en er zijn bijna vaste regels voor wanneer uitzonderingen op kunnen treden. Of ze daadwerkelijk optreden is wel iets wat je moet leren.
Klemtoon
De basis van de Japanse uitspraak is dat er geen echte klemtoon is, het kleine beetje klemtoon wat er is ligt op de eerste lettergreep. Waar veel mensen in de sushibar “wasabi” bestellen, horen zij dus eigenlijk “wasabi” te zeggen. Sommige mensen, vooral degene voor wie Engels hun moedertaal is, hebben er een handje van “aikido” te zeggen, maar ook dat hoort dus “aikido” te zijn. “sake” hoort “sake” te zijn, etc.
Uitspraak van letters
Veel van de Japanse “letters” worden net zo uitgesproken als in het Nederlands, maar er zijn enkele uitzonderingen:
- de j wordt als harde klank uitgesproken (zoals in het Engels), zoals in bijvoorbeeld “Jakarta”.
- de y wordt als zachte j uitgesproken, zoals in bijvoorbeeld “ja”.
- het Japans kent geen echte “r” of “l” klank, hun “r” wordt uitgesproken als een kruising tussen die twee.
In het Japans zijn er naast de letter “n” geen losse medeklinkers, een medeklinker wordt altijd gevolgd door een klinker. Toch hebben de Japanners er een handje van in sommige combinaties, en aan het einde van een woord, sommige klinkers niet uit te spreken. Dit gebeurd regelmatig bij de “u” en soms ook bij de “o”. Dit gegeven wordt gebruikt om westerse namen die eindigen in een medeklinker toch te kunnen schrijven. Tevens zie je het terug bij termen als “onegai shimasu” waar de laatste u vaak weggelaten wordt.
Uitzonderingen
Ook zijn er nog enkele variaties mogelijk. Deze variaties moet je zelf leren, maar zijn wel consequent.
- voor een m, p of b klinkt een “n” meer als “m”, soms wordt het woord met een “m” geschreven om dit weer te geven.
- een “scherpe” klank kan veranderen in een “vibrerende” klank, terwijl het karakter en betekenis gelijk blijven:
- “k” kan “g” worden
- “s” kan “z” worden
- “t” kan “d” worden
- “h” kan “b” of “p” worden
Al met al is de Japanse uitspraak simpel, en een van de makkelijkste delen van de taal om te leren. Het enige wat we ons even aan hoeven te wennen is de correcte uitspraak van de letter j. Bijvoorbeeld in “dojo“, “judo” en “jiu-jiutsu”.