Sensei is een woord met meerdere betekenissen en gebruiken. Meestal wordt het gebruikt om een leraar mee aan te duiden. Hieronder enige informatie over de achtergrond van het woord in de Japanse taal en cultuur:
Het woord Sensei
Zoals vele woorden in het Japans, is sensei opgebouwd uit twee karakters (kanji): sen 先 en sei 生. 先 is het idee van voorgaand, iets dat eerder al is geweest, in het verleden plaats vond. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt wanneer men “vorige week” wil zeggen. Iets dat eerder begonnen is, is ook verder ontwikkeld is. Daarom draagt het ook de betekenis van iets dat voorloopt, al verder is. 生 is een lastiger begrip om uit te leggen. Het staat voor alles wat leeft, en dus leert. Woorden als “leven”, “biologie”, “rauw” en ook “leerling” bevatten dit teken.
Het is dus iemand die al langer leeft, al langer geleerd heeft en dus al wijzer is dan jijzelf. Een sensei wordt daarom altijd met respect behandeld. Je leert immers van hem/haar, hij/zij kiest ervoor zijn/haar kennis met jou te delen en daar moet je dankbaar voor zijn. Dat betekent zeker niet dat een sensei zelf niets meer leert, of dat hij/zij niet van zijn leerlingen leert. Echter, hij/zij leert al doende, of van zijn/haar eigen sensei.
Aanspreektitel
Het woord sensei wordt in de Japanse taal niet alleen gebruikt om leraren mee aan te duiden, het is een aanspreektitel voor iedereen die beroepsmatig respect verdient. Zo wordt het in bepaalde situaties ook voor dokters gebruikt. Wanneer er meerdere leraren zijn, wordt voor de duidelijkheid de achternaam ervoor gezet. Dit is zowel in de tweede als derde persoonsvorm (wanneer er direct tegen iemand gesproken wordt, of als er over iemand gesproken wordt).
Het gebruik van sensei in de eerste persoonsvorm komt zeer weinig voor. Iemand zal zichzelf niet snel sensei noemen, in de meeste situaties zou dat impliceren dat de spreker zich beter of wijzer voelt dan de luisteraar, een situatie die natuurlijk uit den boze is.
De o’ die wij voor sensei plakken om de grondlegger van onze kunst mee aan te duiden is een beleefdheidsvorm die in het dagelijks leven vooral bij voorwerpen gebruikt wordt. Zo worden veelgebruikte voorwerpen als borden ook met o’ aangeduid. Ook de woorden voor vader en moeder beginnen met een o. Hierin zie je terug dat Japanners respect hebben voor, en zuinig zijn op, gebruiksvoorwerpen en hun ouders.
Voor meer informatie over de leraren van Aikidojo Poort, klik hier.