Het Japanse woord voor leraar, sensei, is bijna alom bekend. Een leraar is echter niets zonder leerlingen. Voor leerling zijn er meerdere woorden te vinden in het Japans, allen wat minder ingeburgerd in het westen.
Op scholen wordt meestal 生徒 [seito] (leerling) gebruikt, voor universiteiten 学生 [gakusei] (student). Traditioneel werd vaak 弟子[deshi] gebruikt. Deze term kom je dan ook geregeld tegen in de oudere (aikido) teksten. Het meest tot de verbeelding spreken de uchi-deshi, de inwonende studenten.
弟 betekent “jongere broer”, terwijl 子 “kind” betekent. 子 wordt in zeer veel combinaties gebruikt om jongere personen mee aan te duiden. De twee karakters samen betekenen een soort “leerjongen”, zoals jongens vroeger in de leer gingen bij een ambacht. Het is een woord dat vooral in de oudere (aikido) teksten wordt gebruikt.
Uchi-deshi
Het was vroeger heel normaal om leerjongens in huis te hebben wonen. Deze leerlingen werden uchi-deshi genoemd (内弟子), waar 内 binnen betekend (zelfde uchi als bij b.v. uchikaiten). Ook Osensei heeft verschillende uchi-deshi gehad. Deze uchi-deshi hielpen mee in het huishouden en het onderhoud van het huis. In ruil daarvoor kregen zij zeer veel en persoonlijke scholing in aikido, wat deze uchi-deshi tot ontzettend begaafde aikidoka maakte.
Tegenwoordig
Tegenwoordig wordt, ook bij aikido, in plaats van deshi echter meestal seito gebruikt. Dit geeft de veranderde relatie tussen leerling en leraar weer, en laat misschien wat meer ruimte over voor de vrouwelijke aanwezigheid op school. Wanneer men nu spreekt over deshi doelt men meestal op een uchi-deshi.
Ook het begrip seito is opgebouwd uit 2 karakters: sei 生 en to 徒. 生 is hetzelfde begrip als bij leraar, ook hier geeft het iets levends aan. 徒 daarentegen is een weinig voorkomend karakter. Het betekend “leeg”, of “ongevormd”.
Seito zou dus uitgelegd kunnen worden als iemand die nog ongevormd is en nog veel moet leren. In dat opzicht bijna het tegenovergestelde van sensei. Uiteindelijk maakt het niet uit of je seito bent of deshi, als je maar met plezier traint.