Een dojo is een trainingsruimte waar een krijgskunst beoefend wordt. Het woord bestaat uit twee karakters: 道, dou en 場, jou.
道 betekent “de weg” of “het pad”. Naast straten, wordt het karakter ook gebruikt om krijgskunsten mee te omschrijven: aikido, judo, kendo, en de algemene term krijgskunst: budo (het pad van de krijger). 場 betekent “de plaats” of “de plek”. Het karakter wordt voor veel verschillende woorden gebruikt. Dojo betekent dus letterlijk “plek van de weg”.
Dojo in Japan
In theorie kan elke ruimte als dojo dienen, het gaat erom hoe men met deze ruimte omgaat, en wat men er doet. In Japan hebben veel (middelbare) scholen een speciale ruimte met een houten vloer die als dojo fungeert. Japanse scholieren krijgen dan ook een uur in de week krijgskunst op school, als onderdeel van de lichamelijke opvoeding. Afhankelijk van welke vorm van budo hier onderwezen wordt liggen er matten, of niet. Vaak leren scholieren judo, soms kendo, aikido of karate. In principe worden deze budo lessen gegeven door een speciale leraar die zijn strepen verdient heeft in de betreffende kunst.
Ook veel (boeddhistische) tempels hebben een zaal die als dojo gebruikt wordt, of gebruikt kan worden. Soms wordt er door de monniken getraind, soms wordt de zaal verhuurd aan een vereniging. Een beetje vergelijkbaar met de manier waarop kerken soms gebruikt worden door koren om in te zingen. Een dojo wordt dan ook beschouwd als een heilige ruimte, net als een kerk in het westen.
Een dojo in een tempel bevat van nature vaak een altaar waar een kalligrafie hangt, dit is de kamiza (hoge zetel). In de traditioneel sterk hiërarchische Japanse cultuur was de plaats waar je zat erg belangrijk. Hoe dichter bij de kamiza (en hoe verder bij de deur) hoe eervoller.
Dojo in Nederland
In het westen zijn kant en klare dojo zeer zeldzaam. Er wordt daarom vaak getraind in sporthallen of gymzalen. Het portret van de grondlegger van de desbetreffende krijgskunst dient vaak als kamiza, eventueel aangevuld met een kalligrafie. Dit maakt het wat lastiger om de sfeer van een heilige ruimte te behouden, zeker in het nuchtere Nederland. Helaas is er tot op heden nog geen kerk bekend die haar ruimte vrijwillig heeft afgestaan aan een budo vereniging.