maart 2020 - Aikidojo Poort

Japanse animatie films

26 maart 202011 december 2021Maruten

Japan staat bekend om haar animatie films. De meest bekende voorbeelden hiervan zijn anime en de studio Ghibli films. Minder bekend is dat onze eigen Alfred Jodocus Kwak grotendeels geanimeerd is door Japanners! Hieronder vind je een overzicht met een aantal bekende Japanse animatie films. Deze lijst is verre van compleet, maar je kunt iets alleen aanraden wanneer je het zelf gezien hebt 😉

Dit artikel gaat nadrukkelijk over animatiefilms, we hebben ook een artikel over Japanse speelfilms. Misschien dat we in de toekomst nog een artikel over series zullen schrijven.

Studio Ghibli

Studio Ghibli (spreek uit dji-bli) staat bekend als de Japanse Disney. Aanvankelijk hadden de twee bedrijven ook een samenwerkingscontract, tot Ghibli haar films uitleende aan Netflix. De films kenmerken zich door jonge karakters, vaak met sterke rollen voor vrouwen en veel ruimte voor Japanse mythologie en spiritualiteit. De doorgewinterde Disney fan zal bij menig Ghibli film de “moraal van het verhaal” missen. Anderen zullen het echter juist waarderen gewoon van een animatie film te kunnen genieten, in plaats van altijd maar een les te moeten trekken uit de film. Wat wel opvalt is dat veel Ghibli films een anti-oorlog boodschap uitdragen.

Spirited Away

Sen to Chihiro no Kamikakushi. Bekendste en meest succesvolle film van Ghilbi. Het jonge meisje Chihiro komt in een alternatieve wereld terecht waar zij moet werken in een badhuis voor mythologische wezens. Prachtig geanimeerd en geeft daarnaast een goede kijk in de Japanse mythologie.

Howl’s Moving Castle

Hauru no Ugoku Shiro. Persoonlijke favoriet. Losjes gebaseerd op een Brits boek, en dat zie je terug in de animatie stijl, alsmede de klederdracht. Prachtig verhaal over een tovenaar met een lopend kasteel, die alles op alles zet om niet te hoeven vechten in een oorlog. Hij krijgt daarbij hulp van een meisje die vervloekt is tot een leven als omaatje.

My Neighbour Totoro

Tonari no Totoro. De film die Ghibli op de kaart zetten. Over een meisje met een ongewone buurman, een soort magische wasbeer. Magische familiefilm die het Japanse plattelandsleven toont maar niet bang is om serieuze onderwerpen aan te snijden.

Ponyo

Gake no Ue no Ponyo. Nog een echte familiefilm. Over het magische visje Ponyo die het land op wil, tegen de wil van de zeekoning in.

Princess Mononoke

Mononoke Hime. Grootste succes van Ghibli, tot Spirited Away die titel overnam. Fantasy verhaal in de Japanse middeleeuwen, over de strijd tussen een aantal natuur-goden en de mensheid die achteloos met de natuur om gaat.

Nausicaa of the Valley of the Wind

Kaze no Tani no Naushika. Eigenlijk geen Ghibli film. Dit was de eerste grote productie van Miyazaki Hayao, die door het succes van deze film Ghibli oprichtte. Post-apocalyptische film over het meisje Nausicaa die een nieuw conflict probeert te voorkomen.

Grave of the Fireflies

Hotaru no Haka. Ingetogen en emotionele film over de nasleep van de bombardementen op Japan. Vertelt het verhaal van een broer en zus die samen proberen te overleven in barre tijden. Niet voor jonge kinderen.

En nog vele andere…

Shinkai Makoto

Filmmaker die in 2007 furore maakte met de film 5 centimeters per second, welke we eerder al uitlichtte in ons stukje over Hanami. Hij staat bekend om zijn levensechte animaties, onder andere van de schriften en gummen die bij de standaarduitrusting van elke student horen. Wordt genoemd als de volgende Miyazaki Hayao, maar wuift zelf dat label resoluut weg.

5 centimeters per second

Byousoku Go Senchimeitoru. Doorbraakfilm voor Shinkai. Prachtig geanimeerde, treurige, film over een kalverliefde die door een verhuizing verstoord wordt. Deel van de film speelt zich af tussen de weelde van de kersenbloesems. Regelmatig gratis te vinden op YouTube. Op het moment van schrijven is dat via deze link.

Your Name

Kimi no na wa. Financieel meest succesvolle anime-film en meest succesvolle Japanse film ooit. Wederom een film over een complexe kalverliefde, maar dit keer zijn de dame en heer in kwestie van lichaam gewisseld! Laat prachtige contrasten zien tussen het drukke leven in Tokio en het rustige plattelandsleven.

Madhouse

Madhouse is een andere grote productiemaatschappij die naast Japanse animatie films ook veel series heeft geproduceerd. Er is minder duidelijk een visie en stijl te ontdekken dan bij bijvoorbeeld Ghibli. Dat maakt de kwaliteit van de films er echter niet minder om.

The Girl Who Lept Through Time

Toki wo Kakeru Shoujo. Briljante film over een middelbare scholiere die plots ontdekt dat ze door de tijd kan reizen. Als ze erachter komt welke gevolgen dit met zich meebrengt zal ze opeens een stuk zorgvuldiger met haar nieuwe krachten moeten omgaan.

Paprika

Papurika. Prachtig geanimeerde film waar technologie, dromen en mythologie naadloos in elkaar overlopen. Doormiddel van apparaatjes kunnen mensen elkaars dromen zien en binnendringen. Later werd dit principe behandeld in de speelfilm Inception.

Barefoot Gen

Hadashi no Gen. Volgt het verhaal van Gen in de nasleep van de atoombom die op Hiroshima is gegooid. Net als de Ghibli film Grave of the Fireflies niet geschikt voor kleine kinderen.

Okko’s Inn

Waka Okami wa Shougakusei! Lijkt op het eerste oog op Spirited Away: jong wees meisje gaat werken bij een badhuis en komt daar geesten tegen. Gelukkig houden de overeenkomsten daar op. Geeft een mooi beeld van Japanse gastvrijheid en badcultuur.

Cyberpunk

Veel Japanse manga hebben een cyberpunk setting. Vooral in de jaren ’90 waren deze manga een populaire inspiratie bron voor Japanse animatie films. De bekendste twee zijn hier genoemd:

Ghost In The Shell

Koudaku Kidoutai. Politie-actiefilm met veel lagen, over een Cyborg agente die een gevaarlijke hacker zoekt. Haar zoektocht wordt gecompliceerd door de zoektocht naar haar eigen menselijkheid. De film was een inspiratie voor The Matrix, en er is later een speelfilm-remake gemaakt met Scarlet Johansson.

Akira

Akira. Een motorbende leider komt voor een dilemma te staan wanneer een van zijn jeugdvrienden plots telekinetische vaardigheden ontwikkelt. Die vaardigheden maken hem een gevaar voor de samenleving.

Talentontwikkeling Programma

21 maart 202024 maart 2020Maruten

Een van de belangrijkste programma’s van Aikido Bond Nederland is het Talentontwikkeling Programma. Het programma is speciaal voor de jeugd die meer diepgang en uitdaging wil. De hoofdleraar van Aikidojo Poort, Maarten, is op zijn 5e begonnen met aikido. In die tijd waren er geen speciale programma’s voor de jeugd. Je kwam trainen bij je lokale dojo en ging weer naar huis.

Talentontwikkeling programma ukemi training

Gelukkig raakte Maarten zijn vader zelf ook geïnspireerd door aikido, waardoor Maarten op 9 jarige leeftijd al door zijn vader meegesleurd werd naar de volwassenles en stages, waar hij vaak met zijn sempai, Chiel, op de mat stond, of anders zelfs als enige kind.

Het is natuurlijk veel leuker om op hoog niveau te kunnen trainen met leeftijdsgenoten. Vandaar dat Aikido Bond Nederland enkele jaren geleden is begonnen met het Talentontwikkeling programma. Het doel van het Talentontwikkeling programma is het verbreden én verdiepen van de aikido vaardigheden van de jeugd. Tevens leert de jeugd een demonstratie geven en omgaan met de stress die daarbij komt kijken. Top leraren van verschillende secties met veel ervaring met het lesgeven aan kinderen verzorgen samen de lessen die worden bijgewoond door jeugd uit het hele land.

Papendal

De lessen vinden (grotendeels) plaats op Papendal, het Nederlands Olympisch Sportcentrum. Dit is goed te bereiken (vanaf Almere een klein uur) en ademt sportiviteit. De Olympische sporters trainen hier ook, dus wie weet kom je wel een keer Dafne Schippers of en andere sportheld tegen! De lessen zijn meestal op zondagochtend. Naast hard werken is er ook tijd voor ontspanning en gezelligheid en je ziet dat de deelnemers binnen de kortste keren nieuwe vrienden maken.

Video impressie van een TO training

3 groepen

Het programma bestaat uit drie groepen:

TO1 – open voor alle aikidoka vanaf 10 jaar die enthousiast zijn. Ben je 9 en enthousiast? Neem dan contact op met de leraar.
TO2 – open voor alle aikidoka vanaf 13 jaar die een vrije val kunnen maken.
TO3 – selecte groep aikidoka van 16+ die deelnemen op uitnodiging.

Video impressie van de TO-demo tijdens het Dojo-Cho evenement in Almere Poort

Aikidojo Poort is nauw betrokken bij het Talentontwikkeling programma. Hoofdleraar Maarten is een van de 6 docenten van het TO-team, en we hebben deelnemers in alle drie de groepen.

Wil je meer weten over dit ontzettend gave programma? Neem contact op met Maarten, of bekijk de website.

Aikido Lerarenopleiding

20 maart 202023 mei 2021Maruten

Een van de belangrijkste projecten van Aikido Bond Nederland is de lerarenopleiding. De lerarenopleiding is erkend door de Nederlandse sportkoepel, NOC*NSF. Dankzij deze koppeling aan NOC*NSF maakt de opleiding de vertaalslag van de oosterse krijgskunst traditie naar het westerse sportmodel.

Deze opleiding richt zich op gevorderde aikidoka, die minstens in het bezit zijn van shodan (zwarte band). Tijdens de opleiding leren de aspirant leraren de nodige techniek overstijgende vaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan didactiek en Eerste Hulp Bij Sport Ongevallen. Een ander belangrijk voordeel van de opleiding is dat aikidoka van verschillende “secties” elkaar op neutraal terrein leren kennen en leren samen te werken.

In het verleden was de aikido wereld in Nederland erg gesegregeerd. Aikidoka van verschillende secties (ook wel bonden genoemd) hadden tot voor kort nauwelijks contact met elkaar. Mede dankzij de opleiding zitten zij nu aan een tafel en werken samen.

Foto’s van de examens van de Aikido Lerarenopleiding 2019, waar 4 leraren van Aikidojo Poort meededen:

Aikido Lerarenopleiding op 3 niveau’s

De opleiding wordt gegeven op 3 niveau’s:

Niveau 2 – Gericht op het zelfstandig les kunnen geven aan jeugd en volwassenen
Niveau 3 – Gericht op het leiding geven aan een dojo, en het ontwikkelen van technisch beleid voor kyu-graden.
Niveau 4 – Gericht op het leiding geven aan een groep dojo, bond/sectie, en het ontwikkelen van technisch beleid voor dangraden.

Alle leraren binnen Aikidojo Poort hebben ten minste de opleiding niveau 2 gevolgd. De hoofdleraar, Maarten, heeft niveau 3 gevolgd. Daarnaast geeft hij les tijdens de opleiding niveau 2, en helpt regelmatig als examinator bij de examens van de opleiding.

Voor meer informatie, zie de website van de aikido lerarenopleiding.

Japanreis 2020

20 maart 20202 maart 2024Maruten

Eind januari 2020 zijn een aantal leden op reis geweest naar Japan. Het was een fantastische ervaring, en hopelijk het begin van een tweejaarlijkse traditie. Hier volgt het verslag van de Japanreis 2020.

29 januari

We zijn er klaar voor! Over 10 minuten mogen we aan boord het vliegtuig naar Japan! Daar zullen we donderdag ochtend vroeg (midden in de nacht voor jullie) landen. In Tokyo pikken we Emma op, voor wie dit een spetterend einde van een prachtige wereldreis wordt.

Op naar een nieuw aikido avontuur!

30 januari

En het reisgenootschap is compleet! Op de achtergrond ons appartement voor de komende week.
Ondanks veel te weinig slaap zijn Jeffrey, Emma en Maarten meteen aan de slag gegaan bij Miyuki Kumazawa in de dojo. Het was een rustige maar zware en bovenal zeer interessante les.
Morgen staat de wekker vroeg, zodat we de eerste les in Hombu Dojo kunnen volgen.

31 januari

Vanochtend stond de wekker om 5 (!) uur, om optijd te zijn voor het inschrijven en omkleden voor de eerste les.
Die eerste les werd gegeven door Doshu, die zoals we van hem zijn gaan verwachten, vooral basis technieken behandelde, in dit geval vanaf shomen-uchi en morote-dori. Niet spannend, wel heel leerzaam!
Daarna volgde een zeer zware training van Irie-sensei, met veel nadruk op de kuzushi tijdens yokomen-uchi.
Bijgaand een foto van onze afgepeigerde gezichten, we lachen nog, dus valt wel mee, toch? Dmitri en Emma gaan vanmiddag toerist spelen, terwijl Maarten terug gaat naar de dojo, al is het maar om te kijken.

1 februari

Vannacht werden we om 2 uur gewekt door trillende telefoons. Een Japanse dame sprak met heldere stem “dit is een aardbeving”. Kennelijk een nieuwe functie op onze telefoon, want even later trilde het hele appartement mee. Nu hopen dat de telefoons voortaan niet meer zo hard trillen. Na gecheckt te hebben dat iedereen ok was hebben we ons omgedraaid en zijn we verder gaan slapen, in de hoop dat dit de ergste schok was, en er niet nog een ergere kwam, dat bleek gelukkig zo te zijn.

Om 5 uur toen maar opgestaan en zijn Emma en Maarten naar de dojo gegaan voor wederom een les van Doshu. Daar Andrea leren kennen, een gezellige Italiaan die voor een jaar in Tokyo woont voor zijn studie. 2 lessen, waaronder een van Kobayashi (een vriend van Maarten zijn leraar, Erik), zijn we met deze jongen gaan lunchen bij wat ooit “de kantine van Hombu” was, maar sinds de opkomst van de “conbini” (convenience store, een mini supermarkt die 24 uur per dag open is), halen de meeste Hombu leraren daar hun eten. Het eten was evengoed lekker, en snel klaar. Voor vanavond staan okonomiyaki en karaoke op de planning, zin in!

3 februari: okonomiyaki!

Zondag is een rustige dag bij Hombu dojo, slechts 2 lessen. Dat stelde ons in de gelegenheid om zaterdagavond helemaal los te gaan.
Na een aantal intensieve trainingen, onder andere van Kobayashi-sensei (die regelmatig naar Nederland komt en bevriend is met Maarten zijn leraar Erik), zijn we op jacht gegaan naar okonomiyaki. Voor wie de Japanse keuken beperkt is tot sushi: dit staat bovenaan de lange lijst met delicatessen die je mist.

Okonomiyaki (letterlijk “lievelingsbaksel”) is een soort dikke pannenkoek met daarin kool, en eventueel andere groentes (ui, tauge), (inkt)vis, zeevruchten of (varkens)vlees. Dit wordt op een hete plaat gebakken (al kan dit ook in een koekenpan thuis), waarna het overgoten wordt met een heerlijke bruine saus. De saus is voor grof geld te krijgen bij de toko, maar het inslaan van deze saus rechtvaardige in zichzelf al een bezoek aan Japan. Dus voor iedereen die zich afvroeg wat we met 2 koffers van 23 kilo elk moesten: nu weet je het 😉

Gelukkig maken we nieuwe vrienden bij Hombu, zoals Andrea, die ons een fantastisch restaurant wist te wijzen, bij ons om de hoek. Zelf mocht hij ook mee. Het restaurant bevindt zich in een soort straat-kunst-steeg-gallerij en je mag er zelf je okonomiyaki bakken. De uitdaging zit hem in het draaien, waarvoor je 2 brede spatel krijgt. Al snel werden er teams gevormd, en elke ronde ging beter.

3 februari: karaoke!

Na het eten was het tijd voor vertier. Je kunt niet naar Japan zonder karaoke te doen, dus daar gingen we. Sommigen iets enthousiaster dan anderen (ahem…) maar eenmaal binnen moest iedereen bekennen dat het stiekem toch wel erg leuk was. Deze karaoke bar had ook kostuums, sambal ballen en een tamboerijn beschikbaar. De instrumenten hebben we dankbaar gebruik van gemaakt, maar de kostuums hebben we maar laten hangen, dat ging zelfs de fanatiekelingen te ver, het ging immers om het zingen, en tegen de eigen verwachtingen in bleek iedereen dat te kunnen.

Jeffrey ontpopte zich tot een ware Crooner, in Emma bleek een beetje Freddie Mercury te schuilen, Pascale bracht een prachtige tweede stem ten gehoren, Dmitri was niet te houden zodra hij de metal catalogus had gevonden, en Maarten heeft zelfs een half nummer in het Japans gezongen. Filmpjes worden niet verspreid, maar als je een van de deelnemers lief aankijkt krijg je er misschien wel een te zien 😉

De tijd vloog voorbij en anderhalf uur later moesten we het pand maar eens verlaten, want hoewel er maar twee trainingen zouden volgen, was het evengoed laat geworden.

4 februari

Als de kat zich in het zweet werkt in de Hombu dojo, dansen de muizen over de interactieve glijbaan.
Hoewel Maarten niet veel anders doet dan trainen, eten en slapen, maken Emma, Dmitri, Jeffrey en Pascale in de middag ook tijd voor leuke dingen, zoals shoppen, trekpleisters bezoeken of een middagje Teamlab Borderless. Zie het filmpje op Facebook:

www.facebook.com/watch/?v=228644811489208

5 februari

Dag 5 in hombu, en het begint een beetje routine te worden: wondje, tapeje, en weer door! Het is net of we een echte sport doen. Zie hier de gebruikssporen bij Emma en Maarten.

Ook het dagritme begint een beetje routine te worden: 5 uur opstaan, snel wakker spoelen onder de douche, en haasten naar de metro, aanmelden bij Hombu, omkleden en om 6.20 de mat op voor de eerste les (van Doshu of Dojo-cho). Na half uur pauze de tweede les en dan om 9.00 terug naar huis. Eten, slapen en om 14.00 weer richting de dojo voor de middagles. Dan anderhalf uur pauze, net genoeg tijd om weer om te kleden en een hapje bij de conbini te scoren. Dan nog 1 tot 2 uur training en terug naar huis, maar eerst nog even een hapje voor het slapen gaan (waar laten we het?!). Eenmaal terug nog even snel een was draaien, ophangen en dan naar bed.

De eerste en laatste les bij Hombu zijn het drukst bezocht. Veel zakenmensen komen even voor of na hun werk langs om te trainen. De middag les is vaak het rustigst. Ook zie je dat sommige leraren populairder zijn dan anderen. Zo kan je s middags zomaar ineens met 20 man op de mat staan bij een impopulaire leraar (die stiekem toch wel erg leuk is!). En dan kan het zomaar gebeuren dat je als uke naar voren geroepen wordt! Het was weer een geslaagde dag, morgen weer verder.

6 februari

Vandaag alweer de laatste gezamenlijke dag in Tokyo. Dus ook de laatste dag dat ons appartement er zo bij hangt.

Vandaag begonnen met een beginnersles, zodat we met z’n allen samen konden trainen. Erg leuk om te zien hoe de beginnerslessen in Hombu gaan, en het is niet minder leerzaam.

Vanavond nog even met z’n allen op stap en dan splitsen we morgen op. Maarten blijft nog een paar dagen zwoegen in hombu dojo, terwijl de rest zich over “Kansai” (west-Japan) uitspreid. Kyoto, Osaka, Nara en Hiroshima, voor iet wat wils.

9 februari

Al ware het geschreven door JRR Tolkien zelf, is het reisgenootschap opgesplitst. Terwijl Maarten achter is gebleven in Hombu dojo om nog wat extra uurtjes te maken zijn de andere 4 op de shinkansen (hoge snelheidstrein) gestapt. Met 300 km/h zijn zij naar westelijk Japan verplaatst.

Dmitri, Jeffrey en Pascale zijn in Kyoto uitgestapt en zullen vanaf daar ook Nara en Osaka aandoen. Alle drie prachtige plaatsen. Zie de foto van het kasteel in Osaka, waar Dmitri heen is geweest, terwijl Jeffrey en Pascale zelfs op sneeuw werden getrakteerd bij een bezoek aan Ginkakuji.

Emma heeft met het atoombom herdenkingsmonument in Hiroshima voor wat zwaardere kost gekozen. Al leverde zelfs dat mooie plaatjes op.

Ook met Maarten hoeven we geen medelijden te hebben. Na al dat getrain verdiende ook hij een dagje rust, welke hij dankzij de nieuw gemaakte vrienden in Hombu kon doorbrengen in een onsen (Japans badhuis).

Dinsdag komt de groep weer bijeen in Kyoto voor een seminar, en daarna volgen nog een paar dagen rust, ja, zelfs voor Maarten.

13 februari

De rust is wedergekeerd in Japan. De trainingen in Hombu dojo goed afgesloten met een laatste les van Yokota-shihan. Samen met onze nieuwe Italiaanse vrienden om een foto gevraagd en dat vond hij geen probleem, sterker nog: de hartelijke groeten aan Erik en alle leden van Aikidojo! Vroeger kwam Yokota-shihan regelmatig bij Erik op bezoek in Amsterdam en toen hij hoorde dat Maarten een leerling was van Erik lichte zijn ogen op.

Na de training heeft Maarten nog even met een oud klasgenote afgesproken in Tokyo. De moeder van deze oud-klasgenote is degene die onze prachtige Kamiza gemaakt heeft. Ook dit weerzien was super gezellig.

De volgende ochtend is ook Maarten naar Kyoto gereisd, waar rond het middaguur een stage zou beginnen met twee vrouwelijke topdocenten, waaronder Miyuki Kumazawa (wiens dojo we eerder bezocht hebben). Terwijl we nog snel even een paar onigiri (rijstballen) naar binnen werkten voor de deur van de dojo kwamen er een aantal bekende gezichten langs. Kennelijk waren we niet de enigen die vanaf Tokyo afgereisd waren, verbazing alom.

De stage was erg leuk, en belooft wat voor begin maart, wanneer Kumazawa sensei in Nederland les komt geven (zet het groots in je agenda!). Op onnavolgbare wijze weet zij een aikido stijl neer te zetten die tegelijkertijd zacht en krachtig is. 7 en 8 maart, grijp je kans!

De rest van de dagen zullen we slijten met de nodige tempelbezoeken. Jeffrey en Pascale gaan naar de hertjes in Nara, terwijl de rest jn Kyoto blijft en bijvoorbeeld het Nijo-kasteel zullen bekijken, bekend van de “nachtegaalvloer” die “zingt” wanneer je er overheen loopt (om te waarschuwen voor indringers).

15 februari

De Japan reis 2020 loopt op zn einde! We konden het echt niet laten, en hebben gisterochtend nog even een lesje meegedaan bij Yoko Okamoto Sensei, een van de hoogst gegradueerde vrouwen ter wereld. Haar dojo in Kyoto organiseerde de stage afgelopen dinsdag.

Daarna zijn Emma en Maarten naar de bekende Fushimi-inari Schrijn geweest, waar honderden oranje poorten een waar doolhof op de berghelling vormen.

Ook voor jullie gevonden: de nieuwste lekkernij bij de Japanse donutzaken: oliebollen!

Morgen staat de wekker voor de verandering weer vroeg, en terwijl heel Nederland nog ligt te slapen stappen Emma, Dmitri en Maarten op het vliegtuig naar Nederland, waar we rond het vallen van de avond zullen aankomen. Jeffrey en Pascale blijven nog iets langer plakken om van de prachtige pruimen bloesem te genieten.

Hombu Dojo

20 maart 202023 maart 2020Maruten

Binnen de aikido wereld spreekt men vaak over “Hombu” of “Hombu Dojo”, maar wat is dit eigenlijk? Hombu is een veel gebruikt Japans woord, los van Aikido. Daarnaast heeft het een specifieke betekenis voor Aikido, zowel op het gebied van trainen als op het gebied van organisatie.

Het woord Hombu

Hombu bestaat, net als veel Japanse woorden, uit twee karakters: 本, hon, en 部, bu.

本 wordt in allerlei samenstelling gebruikt. Het is lastig om het karakter in 1 vertaling te vatten. Japanners gebruiken het karakter om de wortels van een boom te omschrijven, maar ook de “wortel van kennis” – een boek. Ook minder grijpbare woorden als “echt” bevatten het karakter. De beste, vrije, vertaling is daarmee misschien wel “oorsprong”. 部 is een simpeler karakter, het betekent deel, club of afdeling. De karakters samen betekenen dus zoiets als “de oorspronkelijke afdeling”, en worden gebruikt om een hoofdkwartier mee aan te duiden. De eerste van een keten scholen of winkels, het belangrijkste kantoorgebouw, etc.

Hombu Dojo als trainingslocatie

Aikido Hombu Dojo Aikkai Tokyo — Leden van Aikidojo Poort bij Hombu Dojo

Toen Ueshiba Morihei zijn kunst ontwikkelde had een hij plek nodig om deze te onderwijzen. Dit werd de Kobukan Dojo in Tokyo. Na de tweede wereldoorlog werd de naam verandert in Hombu Dojo. In eerste instantie was het een simpel houten gebouw, maar in 1967 werd het vervangen door het huidige gebouw met 5 etages.

De 5 etages herbergen niet een maar eigenlijk twee (!) dojo. De grote dojo zit boven, daar worden de standaard lessen gegeven. In de kleine dojo een verdieping lager worden er andere lessen gegeven zoals kinderlessen, beginnerslessen en lessen speciaal voor vrouwen. Daarnaast zijn er natuurlijk kleedruimtes, kantoren en een slaapverblijf voor de uchi-deshi, inwonende studenten.

Bij Hombu betaal je (naast inschrijfgeld) een bedrag per dag of maand. En op die dag, of gedurende die maand, kun je zoveel trainen als je wilt. Met 5 uur les op een dag kom je niet snel tekort. Elke ochtend stroomt Hombu weer vol met mensen die voor hun werk even snel een lesje van Doshu of Dojo-cho meepikken, en ook de rest van de dag is het een komen en gaan van aikidoka. Ook buitenlanders weten hun weg te vinden en komen in steeds grotere getalen trainen. Danwel omdat zij in de omgeving wonen, danwel als bezoeker.

Zie hier een filmpje van Mihály Dobróka, die al een tijd in Tokyo woont en traint, en speciaal toestemming heeft gekregen om een stukje les te filmen (dit is zeer uitzonderlijk!).

Hombu Dojo als zetel van de Aikikai

Aikikai Hombu Dojo Tokyo Japan — Maarten met Yokota Shihan in Hombu Dojo

Naast de Doshu, hoofd van de aikikai en telg uit de Ueshiba familie, zijn er een 30 tal andere grootmeesters die les geven in de Hombu dojo, of bijvoorbeeld op universiteitsclubs in de omgeving. Veel leraren zijn hun carrière begonnen als uchi-deshi. Een groot deel van deze leraren geeft wekelijks les volgens een vast schema, dan wel de reguliere, dan wel de eerder genoemde speciale lessen. Ook zijn er speciale les-series waar je je op in kunt schrijven. Deze les-series lopen voor een aantal weken en bij deelname wordt er van je verwacht dat je er elke keer bij bent.

Voor het rooster van Hombu Dojo, klik hier.

Qua stijl zijn er veel verschillen te ontdekken tussen de verschillende leraren van Hombu. Toch is er een duidelijk, coherente lijn: de basis. Iedereen is het erover eens wat die basis is, en wanneer je examen doet in Hombu moet je laten zien dat je die basis beheerst. Buiten de examens om doen de verschillende leraren hun eigen ding, en met het gevarieerde rooster van Hombu is er voor iedereen wat te vinden.

Hombu Dojo als administratief centrum

Naast 2 dojo herbergt het Hombu gebouw ook een kantoor, van de Aikikai organisatie. Hier houden ze netjes bij wie wanneer komt trainen, of er betaald is, etc. Maar er wordt ook veel meer geregeld, zoals het onderhouden van contacten met scholen en organisaties binnen en buiten Japan. Voor veel mensen misschien nog wel belangrijker: ze administreren ook alle dan-graden die wereldwijd worden afgegeven.

Wanneer je je shodan (eerste zwarte band) examen doet, betaal je naast je examengeld ook inschrijfgeld. Dit is hetzelfde inschrijfgeld wat je betaald als je bij Hombu gaat trainen (je betaalt maar 1 keer, voor de meeste mensen dus tijdens hun shodan-examen, omdat ze daarna pas naar Hombu gaan). Hombu registreert dus ALLE officiële dan-graden ter wereld. Dit betekent ook dat wanneer je naar Timboektoe verhuist, je zonder problemen daar verder beoordeeld zou moeten kunnen worden voor hogere graden.

Helaas worden er door sommige leraren, zelfs binnen Nederland, ook niet officiele dan-graden uitgereikt. Dit zorgt voor veel verwarring, omdat eisen anders zijn; en teleurstelling als de ontvangers van deze graden wisselen van school. Zij zullen dan namelijk van voor af aan moeten beginnen met het behalen van officiele dan-graden.

Aikido Stijlen

20 maart 20206 juni 2021Maruten

Ueshiba Morihei was zonder twijfel een begaafde krijger met een uniek inzicht in de werking van het menselijk lichaam. Maar van een coherent systeem opbouwen om te onderwijzen was nauwelijks sprake. Die taak werd grotendeels door zijn leerlingen en vooral zijn zoon, Ueshiba Kisshomaru, opgenomen. Ieder had andere ideëen en zo ontwikkelden zich verschillende Aikido stijlen.

Lang zocht Ueshiba Morihei (“O’Sensei“) naar een naam voor hetgeen hij onderwees. Na een tijdje Takemusu-Aiki overwogen te hebben, besloot hij uiteindelijk voor Aikido te gaan. Maar met een naam alleen was hij er nog niet, zijn vaardigheden moest hij ook overbrengen. Naar goed Japans gebruik deed hij dit door technieken en oefeningen voor te doen. Zijn leerlingen moesten kopiëren. Als hij iets uitlegde dan was dit vaak dusdanig doorspekt van spiritualiteit en beeldspraak dat ook dit op veel verschillende manieren geïnterpreteerd kon worden. Veel van zijn leerlingen hadden dus ook een geheel eigen, en soms sterk afwijkende, visie van aikido.

Daar komt nog bij dat O’Sensei zijn aikido bleef ontwikkelen. Zo is er een groot verschil tussen het “hardere” en “praktischer” aikido wat hij voor de tweede wereldoorlog onderwees, en het “zachtere” en “sierlijker” van na de oorlog. Leerlingen uit de verschillende periodes van zijn leven hebben soms dus ook een erg verschillend idee van wat O’Sensei bedoelde. Dit heeft gezorgd voor veel afsplitsingen en het ontstaan van verschillende stijlen. Hieronder staan de grootste aikido stijlen omschreven:

Aikikai Aikido

Ook wel Ueshiba aikido genoemd, omdat dit de stroming is die wordt voortgezet door de Ueshiba familie (inmiddels kleinzoon en achterkleinzoon) in de Hombu Dojo. Veruit de grootste stroming qua aantal beoefenaars, waar ook Aikidojo Poort onder valt.

De stroming is erg breed en binnen deze stijl zijn veel subtiele verschillen die je sub-stromingen zou kunnen noemen, maar veel verschillen zullen alleen kenners opvallen. Een belangrijke drijfveer achter het succes van Aikikai Aikido als organisatie en aikido stijl is dat er geen discussie ontstaat over opvolging, het leiderschap wordt van vader op zoon overgedragen binnen de Ueshiba familie. Dit heeft juist wel het afsplitsen van een aantal andere organisaties in de hand gewerkt. De Aikikai vindt haar hoofdkwartier in de Hombu Dojo in Tokyo, Japan.

会, “kai” betekent organisatie of samenkomst. Aikikai betekent dus de organisatie van harmonie en innerlijke kracht.

Yoshinkan

Deze Aikido stijl volgt het voorbeeld van Shoida Gozo, een van de voornaamste voor-oorlogse leerlingen van O’Sensei. Shioda richtte de Yoshinkan organisatie op in de chaotische periode van wederopbouw na de tweede wereldoorlog, wat gebeurde met een goede verstandhouding tot O’Sensei. Officieel is de organisatie nooit afgesplits van de Aikikai en beide organisaties werken nogsteeds samen. Het Yoshinkan aikido is zeer praktisch in uitvoering en wordt daarom ook wel aan de politie onderwezen. Dit staat in schril contrast met de naam die zoiets betekent als “Hal van spirituele ontwikkeling”.

館, “kan” betekent hal, of complex (van gebouwen), 養, “yo” betekent ontwikkeling en 神, “shin” betekent heilig of god. In de Japanse cultuur wordt elke steen en elke boom als “geest” of “ziel” gezien, en dus als “god”. Japanse karakters vertalen is lastig, en vergt soms een wat vrijere interpretatie.

Yoseikan

Deze Aikido stijl volgt het voorbeeld van Mochizuki Minoru, een andere voorname voor-oorlogse leerling van O’Sensei. Mochizuki had de nodige ervaring opgedaan in Judo en andere krijgskunsten toen hij op aanwijzing van de grondlegger van Judo, Kano Jigoro, Aikido ging beoefenen. Mochizuki combineerde zijn brede kennis van de krijgskunsten om een eigen stijl te ontwikkelen, wat in een stroomversnelling kwam na het overlijden van O’Sensei. Dit bewoog Mochizuki om de Yoseikan organisatie op te richten. Opvallende verschillen zijn de naamgeving, die bijna volledig anders zijn dan binnen de andere aikido stijlen, en het curriculum wat is uitgebreid met offerworpen, voetvegen en andere technieken die aan het Judo doen denken.

De naam betekent zoiets als “hal van correcte ontwikkeling”. 正, “sei” in het midden van de naam is dezelfde als in “seiza” – correct zitten. Maar dit karakter kan op vele manieren uitgesproken worden, bijvoorbeeld ook de “sho” in “shomen”.

Takemusu-Aiki

Naast de Hombu Dojo bouwde O’Sensei nog een tweede dojo, in het plaatsje Iwama, ten noord oosten van Tokyo. Toen hij een stapje terug zette in zijn latere leven ging hij steeds meer les geven in Iwama, en steeds minder in Tokyo. Dit verklaart ook de tweede, veel gebruikte, naam van deze stijl “Iwama-Ryu”. 流, “ryu” betekent zoiets als stroming, en is wat de Japanners gebruiken om naar verschillende stijlen binnen een budo-vorm te refereren.

De hoofdleraar in Iwama was Saito Morihiro, die veel nadruk legde op buki-waza, gewapende technieken. Dit kon vele vormen aannemen, zoals suburi (losse slagen), kata (vaste patronen, solitair of in tweetallen uitgevoerd), technieken met een wapen in de hand, maar bovenal technieken om de ander te ontwapenen. Deze ontwikkeling is zeer natuurlijk gegaan en het maakt dat de organisatie pas heel recentelijk is afgesplits. Deze afsplitsing is in gang gezet door de zoon van Saito Morihiro, Saito Hitohiro. Hij heeft overigens zijn eigen dojo opgericht, en de dojo in Iwama wordt nogsteeds vanuit de Aikikai bestuurd.

Takemusu-Aiki is de oorspronkelijke naam die O’Sensei in gedachte had voor aikido. Het is een begrip wat last te vertalen is. 武, “take”, wordt ook wel uitgesroken als “bu”, zoals in “budo”. Het betekent martiaal. 産, “musu” betekent zoiets als baren of voortbrengen. Het idee is dat het martiale op een natuurlijke manier voortgebracht wordt, zonder erbij na te denken.

Ki-Aikido

Ook wel Shin-Shin Toitsu Aikido. Deze Aikido stroming volgt het voorbeeld van Tohei Koichi, een van de leerlingen van Ueshiba Morihei die de ontwikkeling van “ki” wilde benadrukken. Na de oorlog was Tohei lange tijd een van de voornaamste leraren binnen Hombu. Het verschil van inzicht met de andere leraren binnen hombu dojo zorgde echter voor veel wrijving wat maakte dat hij zich afsplitste.

De officiële naam, Shin-Shin Toitsu Aikido, betekent zoiets als “aikido van het verenigde lichaam en geest”. Het is wat dat betreft frappant dat zowel het karakter 心, wat “hart” of “innerlijk” betekent, en 身, wat “lichaam” betekent, allebei als “shin” uitgesproken kunnen worden.

Yuishinkai

Min of meer een afsplitsing van het Ki-Aikido. Opgericht door Maruyama Koretoshi, leerling van zowel Ueshiba Morihei als Tohei Koichi, en lange tijd de rechterhand van de laatste. In de loop der jaren vervreemde hij van het politieke beleid van Ki-Aikido, wat hem bewoog Yuishinkai op te richten.

De naam betekent (zeer) vrij vertaald zoiets als “puur spiritule organisatie”. Het karakter 唯 betekent namelijk zoiets als “alleen”, of “enkel”. In deze context wordt daar dus “puur” mee bedoeld.

Aikidojo Poort

Bij Aikidojo Poort beoefenen we in de eerste plaats Aikikai Aikido. Dit is een zeer brede stroom en biedt nog veel ruimte voor interpretatie. De hoofdleraar, Maarten Heinsius, is leerling van Erik Louw, een van de aikido pioniers in Nederland, en dit heeft een duidelijke stempel gedrukt op de aikido stijl bij Aikidojo Poort.

Ook Maarten zijn achtergrond in de gezondheidszorg, en de bijbehorende kennis van het menselijk lichaam, heeft een grote invloed gehad op ons aikido, en net als andere aikido stijlen staat het niet stil. Maarten gaat geregeld, alleen of met een groep leerlingen, naar stages van uiteenlopende leraren, zowel binnen als buiten de Aikikai stijl.

We vinden het belangrijk dat er een duidelijke, solide, basis is voor beginners om op een prettige en vruchtbare manier aan hun aikido pad te kunnen beginnen. Dit is wat er beoordeeld wordt op examens en wat men in elke geval moet kunnen. Tegelijkertijd willen we niemand limiteren in hun ontwikkeling en valt er van elke stijl en iedereen wat te leren.

Aikido Bond Nederland

20 maart 202027 maart 2024Maruten

Logo ABN

Aikido Bond Nederland is een overkoepelende organisatie die verschillende “secties” met elkaar verbindt. Het is het aanspreekpunt voor de overheid, NOC*NSF en internationale organisaties, bijvoorbeeld de Internationale Aikido Federatie.

Een ander belangrijk voordeel is dat een aantal belangrijke projecten, zoals de lerarenopleiding en het talentontwikkelingsprogramma hierdoor op nationaal niveau geregeld kunnen worden. Dit versterkt ook weer de banden op nationaal niveau.

Structuur

Door verschil van inzichten zijn er in de loop der jaren steeds meer losse aikido organisaties (“bonden”) ontstaan, elk met een eigen structuur, cultuur en gradering. Dit maakte het voor mensen van buiten de aikido wereld, zoals NOC*NSF, erg lastig om een aanspreekpunt te vinden. In 2009 is daarom de Aikido Bond Nederland opgericht. Deze bond, die zich zo min mogelijk bezighoudt met Aikido technische zaken als examens, vertegenwoordigt bijna alle aikido organisaties in Nederland op nationaal en internationaal niveau. Alle “bonden” die in de loop der jaren zijn ontstaan zijn vertegenwoordigd in Aikido Bond Nederland als “secties”. Aikidojo Poort is aangesloten bij een van die secties, Aikido Kenshukai Nederland (AKN). Naast de Aikikai secties, zijn er ook secties voor andere Aikido stijlen, klik op de link om daar meer over te lezen.

Activiteiten

ABN draait een aantal belangrijke programma’s die de samenwerking van verschillende aikido scholen binnen en buiten Nederland moet vergroten:

Aikido Leraren Opleiding
Talentontwikkeling programma
Bedrijfsaikido
Weerbaarheidstraining op school.

Aikido Bond Nederland Leraren Opleiding — Aikidojo Poort bij de ABN Leraren Opleiding

Daarnaast organiseert ABN jaarlijks enkele stages, zoals een stage met vrouwelijke instructeurs, een multi-stijlendag, met vertegenwoordigers van alle secties, een stage rondom internationale vrouwendag, en een stage met Kobayashi-Shihan van de Hombu dojo. Daarnaast heeft ABN bij de oprichting een stage georganiseerd met Ueshiba Moriteru, Aikido Doshu, en voor het 10 jarig jubileum een stage met zijn zoon, Ueshiba Mitsuteru, Dojo-Cho van Hombu dojo in Almere Poort. Aikidojo Poort is bij veel van deze activiteiten aanwezig en helpt mee met de organisatie waar mogelijk.

Voor meer informatie, zie de website van Aikido Bond Nederland.

Kuzushi – Balansverstoring

11 maart 202011 maart 2020Maruten

Kuzushi is een Japans woord wat vaak vertaald wordt als “balansverstoring”. In de context van aikido is dit zeker een correcte vertaling, maar een Japanner die op een ladder staat te wankelen zal je niet begrijpen. Dit komt omdat kuzushi eigenlijk een heel andere betekenis heeft, het gebruik binnen aikido is redelijk uniek.

Aikido Almere Hai Ja of Nee — Balansverstoring

Kuzushi betekent zoiets als “uit elkaar vallen”, “afbreken” of zelfs “slopen”, wat een beetje ruig klink in onze tere aikido-oren. Het woord wordt veelal gebruikt in de bouw, om de sloop van een constructie te omschrijven. Ook het uit elkaar vallen van een formatie, zoals bijvoorbeeld in het leger, kan kuzushi zijn. Hoewel het slopen van een gebouw behoorlijk ruw kan klinken is dat vaak niet het geval.

Kunst van het slopen

Vaak staat een gebouw niet los, er staan gebouwen omheen. De kunst van het slopen is niet een gebouw te laten instorten, maar dit op zo’n manier te doen dat andere gebouwen niet beschadigen. Een gecontroleerde ontmanteling dus. En dan klinkt het ineens een stuk meer als aikido. Niet met je spierballen iemand omver trekken, maar iemand gecontroleerd naar de grond krijgen zonder die ander daarbij te beschadigen.

Goede kuzushi betekent goede controle over je partner. Deze krijg je door een goede balansverstoring te realiseren. Bij de ander uiteraard, niet bij jezelf! Iemand die “uit balans staat” is over het algemeen druk bezig zijn balans te herstellen, niet met jou aanvallen. Dit maakt kuzushi tot een van de belangrijke peilers van het aikido, en het is dan ook een van de dingen die beoordeeld wordt op het examen.