Aisatsu is het Japanse woord voor (be)groeten, iets wat Japanners nog veelvuldig doen. Net zoals wij in Nederland decennia geleden mensen op straat begroetten doen de Japanners dit nog steeds regelmatig. Het is een onderdeel van de Japanse beleefdheid. Vaak gaat het om bekenden die je vaker ziet, zonder daar een specifieke band mee te hebben. Bijvoorbeeld de bakker op de hoek, of de viskraam onderweg naar je werk, waar je 3 jaar geleden voor het laatst iets gehaald hebt.
Over het algemeen bestaat de groet uit een beleefde kreet, zoals ohayo gozaimasu (goede morgen) of o negai shimasu (ik doe een verzoek). Dit kan eventueel gepaard gaan met een buiging. Kinderen wordt groeten al jong geleerd en vertellen soms ook aan hun ouders dat ze die dag een bepaalde persoon “begroet” hebben.
Verschillende groeten
Bij aikido gebruiken we een beperkt aantal groeten op de mat, voornamelijk aan het begin en einde van de les. Hier vind je de drie meest voorkomende groeten, met uitleg en vertaling:
o negai shimasu betekent letterlijk “ik doe een verzoek”, maar zouden wij eerder vertalen als “alsjeblieft”. Het is een uitdrukking die veelvuldig gebruikt wordt, zowel losstaand als in combinatie met andere woorden. Bijvoorbeeld wanneer iemand vraagt of je thee wil en je antwoord bevestigend, of wanneer je vraagt of iemand iets voor je kan doen. Binnen aikido wordt het voornamelijk gebruikt aan het begin van de training. Leraar en leerlingen nodigen elkaar dan uit om samen constructief te trainen, en van elkaar te leren.
arigato gozaimashita betekent letterlijk “heel erg hartelijk bedankt” oftewel “dank u wel”. Ook deze uitdrukking is zeer gangbaar in het Japanse leven, vaak losstaand, maar eventueel in combinatie met andere woorden. Bijvoorbeeld wanneer iemand je iets geeft, of voor je gedaan heeft, of wanneer je gevraagd wordt of je thee wilt, en antwoord “nee, dank je”. Binnen aikido wordt het voornamelijk gebruikt aan het einde van de training. Leraar en leerlingen bedanken elkaar voor de training en de wederzijdse inzet.
yoroshiku o negai shimasu is de bekendste en meest voorkomende samenstelling met o negai shimasu. Het is tevens een van de lastigst te vertalen Japanse termen. Letterlijk betekent het zoiets als “ik doe een verzoek voor een goed verloop”. Als dat nog niet vaag genoeg is moet je je realiseren dat dit te pas en te onpas te gebruiken is. Sterker nog, het is bijna nooit fout om het te zeggen.
Een goed verloop
Het goede verloop doelt meestal op een goed verloop van de samenwerking of relatie tussen twee personen. Het is dan ook vaak een van de eerste dingen die gezegd wordt bij een kennismaking, een soort “aangenaam kennis te maken” dus. Het gebruik is echter veel breder. Als er plannen worden gemaakt om ergens af te spreken en iemand moet extra vroeg opstaan om de trein te halen, is “dank je wel” soms iets te zwaar beladen, “succes” iets te broederlijk, en yoroshiku o negai shimasu de juiste respons. In dit geval wordt overigens het verloop van het plan, niet de relatie, bedoelt.
Een ander typisch moment om het te gebruiken is wanneer je een verzoek doet voor een ander. Bijvoorbeeld wanneer een leerling of kind op reis is en een kennis van jou onderdak biedt (een zeldzaamheid). Met yoroshiku o negai shimasu laat je zien dat je dankbaar bent voor het aanbod, en je tegelijkertijd hoopt dat de persoon die onder jouw verantwoording valt zich netjes gedraagt.
Het is een uitdrukking die niet specifiek bij aikido gebruikt wordt. Toch zul je het in de loop der jaren in contact met buitenlandse leraren wel voorbij horen komen. Weet je niet wat je moet antwoorden? Yoroshiku o negai shimasu is altijd een optie.