Aikidojo Poort

Een hakama is een traditioneel Japans kledingstuk. Er zijn twee types: een plooirok die een meer ceremoniële functie heeft, en een plooibroek die geschikt is om paard in te rijden. Deze laatste werd gedragen door de klasse van krijgers, de samurai. Omdat het beoefenen van krijgskunsten bij de samurai klasse hoorde, zijn van oudsher de beoefenaars van alle krijgskunsten deze plooibroeken gaan dragen.

Door de schaarste aan stof tijdens de tweede wereldoorlog is er een periode geweest waarin hakama slecht voorradig waren, en is het gebruik ervan afgenomen. Bij sporten als judo en karate ontdekte men dat het voor hen veel praktischer was om zonder plooibroek te trainen. Bij aikido en veel andere krijgskunsten zijn hakama na de oorlog wel weer in gebruik genomen. Omdat een hakama nog steeds relatief prijzig is, en omdat het de voeten van een leerling slechter zichtbaar maakt, werd besloten om de hakama pas aan te trekken vanaf de eerste dan (zwarte band graad). Op deze manier heeft men lang genoeg om ervoor te sparen, en genoeg tijd om het voetenwerk te corrigeren alvorens de voeten te bedekken.

Het bepalen van de juiste maat doe je het gemakkelijkst door de hakama van een andere aikidoka te passen. Let hierbij goed op de manier waarop je knoopt, er zijn verschillende manieren en iedereen heeft een eigen voorkeur. Vraag je leraar voor tips. Ook de hoogte waarop je je band knoopt is van invloed.

De plooien

Een broek heeft 7 plooien, 2 aan de achterzijde en 5 aan de voorzijde. Deze plooien worden geassocieerd met de 7 deugden uit de Japanse krijgscultuur:

Aan de voorzijde:

• Yuki (dapperheid)
• Jin (goedhartigheid)
• Gi (rechtvaardigheid)
• Rei (beleefdheid)
• Makoto (oprechtheid)

Aan de achterzijde:

• Chugi (loyaliteit)
• Meiyo (eer)

Kleur:

Hakama zijn verkrijgbaar in allerhande donkere, en soms felle kleuren. De felle kleuren zijn meestal voorbehouden aan priesters. Bij aikido wordt in principe een donkerblauwe (indigo) of zwarte hakama gedragen. Een hakama wordt door Japanners, net als veel andere gebruiksvoorwerpen, met respect behandeld. Daarom wordt een hakama, net als een pak, altijd netjes opgevouwen.

Je pak knoop je dicht met een band, een obi in het Japans. Het is daarom handig te weten hoe je band te knopen.

Kinderles:

Bij de kinderles maken we gebruik van verschillende kleuren banden. Deze volgen elkaar op de volgende manier op:

• Wit
• Geel
• Oranje
• Groen
• Blauw
• Bruin
• Wit

Tussen elke band zit een zwarte streep, deze krijg je mee en kun je zelf op je band stikken. Om een volgende kleur band te krijgen moet je eerst examen doen. Na de bruine band krijg je weer een witte. Dit is een “volwassen” witte band, en houd je totdat je een zwarte band krijgt.

Volwassenles:

Bij de volwassenles kennen we alleen witte en zwarte banden. Een zwarte band geeft niet aan dat je alles weet, of dat je een leraar bent, het geeft slechts aan dat je (als het goed is) alle basis kent en onder de knie hebt. De eerste zwarte band heet dan ook shodan – de “begin-graad”. Als je een zwarte band hebt mag je tevens een hakama dragen. Ook na het behalen van je zwarte band leer je verder en kun je nog verschillende graden halen.

Andere scholen:

Bij sommige scholen werken ze ook bij de volwassenen met gekleurde banden, meestal volgen die een volgorde die grofweg overeen komt met die van de kleurenbanden bij de kinderen.

Een Japans trainingspak (“judopak”) knoop je dicht met een band. Een band knopen is vaak een van de eerste obstakels waar een beginnend aikidoka of judoka mee te maken krijgt. Er zijn verschillende manieren om je band te knopen. Om het makkelijk te maken staat er hieronder een uitgelegd en uitgebeeld die het meest gebruikt wordt binnen aikido.

Andere methodes zijn ook oké, op voorwaarde dat je band netjes zit en goed blijft zitten. Universeel is dat je je jasje links over rechts doet. Dit kun je makkelijk onthouden: op de meeste jasje zit er een label op de linkerkant die zichtbaar moet zijn. Andersom (rechts over links) doet men in Japan alleen voor een begrafenis. Japanners schuwen de dood zo erg dat alles wat ermee te maken heeft vermeden wordt. Je jasje rechts over links dragen is dus echt taboe.

Stappen voor het knopen van je band:

1. Zoek het middelpunt van je band.
2. Leg het middelpunt op je buik en haal de beide kanten naar achteren.
3. Kruis de beide kanten van de band, rechts boven, links onder.
4. Haal de beide kanten terug naar voren, ze zouden even lang moeten zijn.
5. Leg de rechterzijde plat op je buik, haal de linkerzijde onder alle banden door.
6. Trek de banden aan en vouw de linkerkant naar rechts.
7. Leg een knoop en trek die goed aan.

Klik op de foto voor een grotere versie.